Endometriosis
KISIRLIĞA YOL AÇAN CİDDİ BİR PROBLEM; ENDOMETRİOSİS :
Endometriozis rahim iç tabakasında bulunan ve her ay adet kanaması şeklinde dışarıya dökülen endometriumun vücutta rahim dışında bir yere yerleşmesi olarak tanımlanır. Genellikle yumurtalıklarda, tüplerde ve diğer pelvik organlarda bulunur. Rahim dışındaki bu endometriozis odakları ağrı ve kısırlık gibi problemlere neden olabilmektedir. Yerleşme yerine göre, rahim duvarı içinde görülürse adenomyosis, yumurtalıklarda içi erimiş kanla dolu kistler şeklinde ortaya çıkarsa endometrioma (çikolata kisti) ismi verilmektedir.
Endometriozisin kesin nedeni halen bilinmemektedir. Bu konuda en yaygın kabul gören teori, adet kanamaları sırasında rahim içindeki dokuların kadının tüplerinden geçerek karın boşluğuna yerleşmesi ve burada gelişimini sürdürmesidir. Endometrioziste kalıtsal yatkınlığın önemli bir faktör olduğu da düşünülmektedir.
Endometriozisin en yaygın belirtileri şunlardır :
● Cinsel ilişki sırasında ve sonrasında ağrı
● Adet öncesinde ve sırasında karın ağrısı
● Sırt ağrısı
● Yorgunluk
● Adet sırasında ağrılı barsak hareketleri, ishal veya kabızlık
Endometriosiste hastalar en sık ağrılı adet görmekten (dismenore) yakınırlar. Ağrılı adet görme rahim bağlarının üzerine yuvalanan, adet öncesi ve sırasında şişen ve kanayan endometrium parçacıklarından kaynaklanmaktadır.
Nasıl Tanı Konulur?
Kadının yumurtalıklarında oluşması durumunda, endometriozis her zaman olmamakla birlikte ultrason işlemi ile görülebilir. Kesin tanı yalnızca laparoskopi veya açık ameliyatla konulabilir. Laparoskopi hastalığa tanı konulmasında yararlı bir işlem olup, ayrıca hastalığın ciddiyetine ilişkin fikir de verir. Bu işlem ayrıca, doktorun sizin için en iyi tedavi planını hazırlamasında da yardımcı olur. Konulan tanının doğrulanması için bir patoloji testi ya da ‘biyopsi’ yapılır. Endometriozis belirtileri bazen diğer sağlık sorunlarıyla karıştırılabildiğinden, bu testin yapılması önem taşır.
Endometriozis – Kısırlık İlişkisi :
Endometriozisli hastaların başvuru nedenlerinden en önemlisi kısırlıktır. Genellikle kısırlık araştırmaları sırasında yapılan bir ultrasonografide görülen yumurtalık kisti için veya direk tanı amaçlı laparoskopi sırasında ağrılı adet gören ve ve kısırlıkla başvuran hastaların yarısından fazlasında değişik derecelerde endometriozis görülebilmektedir. Tüpler veya etrafına yerleşen endometrium dokusunun yol açtığı yapışıklıklar ve sertleşmeler tüplerin hareketlerini azaltmakta buna bağlı kısırlığa yol açmaktadır. Yumurtalıklarda yerleşen ve yapışıklıklara yol açan endometriozis dokusunun yumurta hücresinin olgunlaşmasını bozabileceğini ve bu yolla kısırlığa yol açabileceği düşünülmektedir. İlerlemiş endometriozis yumurtalık, rahim ve tüplerde yaptığı yapışıklıklar ile kısırlığa neden olur.
Endometriozis Tanı ve Tedavisi :
Endometriozisli hastalar iki nedenle tedavi olmak istemektedirler. Bunlar; ağrı ve çocuk sahibi olma isteğidir. Ağrı nedeniyle başvuran hastalarda ilaç tedavisi ile büyük oranda iyileşme ve ağrıda hafifleme sağlanabilmektedir. Çocuk sahibi olmak isteyenlerde laparoskopi yöntemine başvurulur. Laparoskopi en önemli tanı ve en önemli tedavi yöntemidir. Laparoskopi ile üreme organlarına zarar vermeden, aynı zamanda tanı konulup, tedavi yapılır.